VARLIK VERGİSİ VE TÜRKLEŞTİRME POLİTİKALARI

Genç Cumhuriyet'in İmparatorluk'a yüz çevirdiği birkaç meseleden bahsetmek
mümkün olsa da birtakım uygulamalar neredeyse harfiyen sürdürülmüştür. Azınlık karşıtı politikalar,
listenin en başına yazılabilir. 1942 yılında TBMM'de kabul edilen Varlık Vergisi Kanunu, gayrimüslim
vatandaşlar üzerinde süren bu eli sopalı politikaların en belirgin örneklerinden, belki de en keskini.
Devletin kendi yurttaşlarından kanun yoluyla aşırı vergiler tahsil etmeye giriştiği, on beş gün içinde
ödeyemeyenin malını zorla üç kuruşa satıp, yetmezse çalışma kamplarına gönderdiği, “Türk piyasasını
Türk tüccarların eline vermek” bahanesiyle yarattığı tam bir felaket. Ayhan Aktar'ın özelde Varlık
Vergisi, genelde ise Türkleştirme politikaları hakkında klasikleşmiş Varlık Vergisi ve Türkleştirme
Politikaları kitabı, yakın tarihimizde gayrimüslimlere karşı uygulanan sosyolojik ve ekonomik
politikalara geniş bir perspektiften değiniyor. O günlerde devlet aygıtının karar alma mekanizmasında
yer alan bürokratları ve Varlık Vergisi uygulanırken İstanbul Defterdarı olan Faik Ökte'nin anılarını
merkeze aldığı “Varlık Vergisi Nasıl Uygulandı?” başlıklı makale, bu konunun köşetaşlarından biri
sayılabilir. Bu kitap, henüz dün kadar yakın bir geçmişte yaşananlar ve hali hazırda sürdürülen
politikalar ile önümüzdeki günlerin muhtemel sorunlarına bakmak için hâlâ güncel ve tartışmayı
başlatmak için gayet iyi bir başlangıç.