Türkiye Tarımında Prusya Tipi Kapitalizmin Gelişimi ve Çevre Sorunu

Tarımda kapitalizmin gelişimi,iki esaslı yol takip eder.Birincisi, İngiliz Yoludur. Marx’ın deyimiyle burada (önceleri, insanlar koyunları yerken, sonraları, koyunlar insanları yemiştir.)
Diğer yol tersten İngiltere’ye göre, kapitalizme geç kalan dünyanın tuttuğu tutturduğu yoldur. Adlandırma açısından Prusya Yolu Tipi uygun düşer. Bu yolu tutanlarda, kapitalizm, şehirlerde sanayinin kuruluşu ile yoğunlaşan tekniğini ve sermaye birikimini kastlaşan Türkiye bu yolun en bariz bilinen örneklerindendir. Bu örneklerde toprak mülkiyeti ve bu mülkiyet üzerinde yükselen ekonomi (Emek Rank ve Ürün Rant ekonomisi) kapitalizme geçişin ya da geçemeyişin önündeki engelin kendisidir.

Kapitalizmin Prusya Tipi Gelişimi şark devletçiğinin kapitalistleşmesi ya da kapitalizmin Doğululaşması antik servetin sermayenin müzmin yoldan kapitalist sermayeye tersinden de kapitalist sermayenin kendi evveli antik servetle melezleşerek despotik artı emeğin ilkel biçimi yoldan büyümesi ve yaygınlaşması anlamına gelir. Mülksüzleştirme yoluyla sermaye birikimi (ekonomi dışı zoralım yolu) ücretli kölelikle birlikte her yer ve zamanda geçerlidir.