Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri

Belki genç kuşak tanık olmadı ama 74 yıllık sarsıcı bir deneyim yaşandı dünyamızda. 1917’den 1991’e dek süren ve “Sovyetler”, “reel sosyalizm”, “sosyalist blok”, “demir perde” gibi adlarla anılan bu deneyimi, özellikle ilk ve son dönemlerindeki kimi yönelimleriyle ve buradan çıkarılması gereken “siyaset dersleri”yle anlatan bir kitap Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri.

İlk olarak 1989’da yayımlanan bu çalışmasında Metin Çulhaoğlu, önce 1920’lerden 1930’lara uzanan kesitteki

NEP ve kolektivizasyon uygulamaları ile sanayileşme hamlesine, ardından da 1985’ten 1989’a uzanan kesitte glasnost ve perestroyka politikalarına yoğunlaşıyor.

Ekonomik hamleler, zorunluluk ve açmazlarla birlikte, ideolojik hamle girişimleri ve zaaflar ön plana çıkıyor en çok Çulhaoğlu’nun anlatımında.

Farklı dönemlerdeki sağ ve sol “sapma”lar; Buharin, Preobrajenski, Lenin, Troçki ve Stalin gibi Bolşevik önderlerin sosyalizmin belli sorunlarına farklı yaklaşımları; dönemsel politikalara “kitlesel destek” arayışları; bir dönemin siyasetinde öne çıkanların bir sonraki dönemin politik ikliminde “harcanması”; “işçi-köylü ittifakı”nın çözülmesi; Parti yönetimindeki ve “bilim akademisi” gibi kurumlardaki kadroların ideolojik zaafları vb. Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri’nin öne çıkan diğer konuları…

Yazarın sözleriyle “Özellikle Sovyet deneyinde, uç uğraklara bütünüyle angajman büyük riskler içeriyor ve tarih hep bunu gösteriyor” iken, “son uç uğrak” diyebileceğimiz glasnost ve perestroyka döneminin muhasebesi ile tamamlanıyor kitap.

Dünyamızdan geçip gitmiş 74 yıllık bir deneyimi anlamak ve olası yeni deneyimleri onun zaaflarından korumak için…