ŞEHİR, ORTA SINIF VE KÜRTLER _{İnkar'dan “Tanıyarak Dışlama”ya}

2011 Türk Sosyal Bilimler Derneği Behice Boran Sosyal Bilimler Ödülü
“Göç yüzünden sokağa çıkamaz olduk. Bizim gençliğimizde Doğulu
hissederdim ben kendimi, Orta Anadolulu olmama rağmen. O zaman
Doğu insanı mertti, dürüsttü. İşte işçi olmaya gelirlerdi buralarda
fabrikalarda. Ekmeklerini taştan çıkarıyorlardı. Onlar sapına kadar
adamdı gerçekten de. Şimdi kalmadı onlar. Hepsi bozuldu. Şimdi
İzmir'e bir bak: Nerede mafya varsa Kürt, yankesici Kürt, pezevengi
Kürt, kapkaççı Kürt.” Cenk Saraçoğlu'nun elinizdeki çalışması için yaptığı
bir mülakattan, bu sözler. Benzer yakınmalara, gündelik hayatta,
kentli orta sınıflar arasında sıkça rastlanıyor. Göçmenlerin, özellikle
Kürtlerin, sosyal hayatı bozduğuna ve geçim olanaklarını daralttığına
dair algı, Türkiye'nin kentlerinde hayli yaygındır. Saraçoğlu, Kürtlere
yönelik bu algının temelinde, sadece doğrudan doğruya milliyetçi
ideolojinin etkilerinin değil, orta sınıfların yoksullaşmasının ve
tutunum kaybının yattığını gösteriyor. Asıl önemlisi, gündelik/popüler
milliyetçiliğin Kürt algısında önemli bir dönüşümün vuku bulmasıdır.
İnkârın yerini, “tanıyarak dışlama” alıyor: Kürt kimliğini tanıyan, fakat
onu klişeleştirerek karalayan bir ayrımcılık söylemi... Cenk Saraçoğlu,
“tanıyarak dışlama”yı, resmî Türk milliyetçiliğinin Kürt sorunundaki
inkâr politikasının geçersizleşmesiyle ortaya çıkan bir reaksiyon olarak
ele alıyor... Ve İzmir örneğinde, “tanıyarak dışlama” söyleminin özgül
bir kentsel dönüşüm dinamiği ve sınıfsal-toplumsal bağlam içindeki
oluşumunu inceliyor.