Sanat Dünyamız 183 / Temmuz-Ağustos 2021

“Sanat Dünyamız” dergisinden “Anıtlar Düşerken” dosya sayısı
Sanat Dünyamız dergisinin 183. sayısı yayımlandı. Dergi, bu sayısında yayın
danışmanları Fulya Erdemci, Güven Turan, Hera Büyüktaşçıyan, Kevser Güler, Mine
Haydaroğlu ve Zeyno Pekünlü’nün katkılarıyla hazırlanan “Anıtlar Düşerken” başlıklı
dosyaya geniş yer ayırıyor ve Black Lives Matter (Siyah Hayatlar Önemlidir) hareketini
takip eden sürecin sanata yansımalarını detaylı olarak inceliyor. Kamusal alanlardaki
sömürgecilik temsili heykellerin yıkılması, dekolonizasyon ve ırkçılık karşıtı
yaklaşımların müzeleri ve sanat kurumlarını yeniden şekillendirmesi üzerine söyleşi ve
yazılarla sanatın bu güncel hareketini ele alıyor. Aylin Kuryel bu kapsamda “Bronzdan
Sonra Hayat Var mı? Düşen Anıtlar, Boş Kaideler, Dönüşen Hafıza” başlıklı yazısında
dünyanın birçok yerinde sömürgecilik karşıtı hareketin müdahale alanlarından biri
haline gelen anıtların ikilikler arasındaki salınımları ve çevrelerindeki çatışmalı alana
bakıyor. Pittsburgh Üniversitesi’nde sanat tarihi doçenti Kirk Savage’ın “Şimdideki
Geçmiş” başlıklı yazısı, anıtların yıkılmasının tarihini ve mücadelenin nasıl bugüne
evrildiğini anlatıyor. Küratör ve yazar Ana Paula Cohen’in São Paulo şehrinden
eserleri incelediği yazısı “Şehir ve Hafıza Bağlamında Anıt” kamusal alan ve şehir
ilişkisine dair örnekler veriyor. Yazarlar Claire Bishop ve Nikki Columbus’un “Zihnini
Boşalt: #YeniMoMA’nın Spekülatif Bir İncelemesi” başlıklı yazısında her dönem
temsiliyeti tartışmalı olagelmiş bu müzenin nasıl bir dönüşüm içinde olduğuna dair
yorumlar yer buluyor. Nesli Gül Durukan’ın Hollanda’daki sanat kurumlarına dair yazısı ise
son bir yılda sergilemelerin nasıl dekolonizasyon ekseninde şekillendiğini ortaya koyuyor.
İlker Hepkaner’in New York’ta beş yıldır kolonizasyona kafa tutan eylemleriyle gündeme
gelen Decolonize This Place
(DTP) (Burayı Sömürge Kelepçesinden Kurtarın) oluşumunu incelediği yazısı hak
savunuculuğu temelli bir sanat çevresi oluşturmanın yollarını bu inisiyatif üzerinden
gösteriyor. Yazar ve küratör Cindy Sissokho ve sanatçı, gazeteci, araştırmacı Fabián
Villegas ise söyleşilerinde dekolonyal düşünce ve ırkçılık üzerine çalışmaların bir tür moda
gibi algılanmasından öte nasıl geçilebileceğini, varolan tüm bu yapılanmalara karşı ne gibi
itirazların şekillenebileceğini aktarıyorlar.
Sanat eleştirmeni Ahu Antmen “farklılıklar barındıran, hem oralı hem gelip geçici bir
kalabalığın çoğulluğuna sesleniyor” dediği Kadıköy’ün meşhur Boğa Heykeli’ni incelediği
devam eden projesinin ilk kesitini bu sayıda dosya kapsamında okurlarla paylaşıyor. Onur
Çimen ise Ankara’nın kimi eleştirilen kimiyse çok sevilen ancak yok olan heykellerinin yakın
geçmişini kişisel hikâyesiyle birleştirdiği denemesini sunuyor.
Dergide dosyaya ek olarak sanatçı Huo Rf, Hisler/Karşılaşmalar/Kesişmeler serisinde
Gülsün Karamustafa ve Metehan Özcan’a “mücadele” kavramını soruyor. Süreyyya Evren
devam eden serisi Sarmal Senaryolar’da “Engellenme Senaryoları ve Sanatsal Kararlar”ı
inceliyor.
Çıplak Ayaklar Kumpanyası’ndan tanıdığımız sanatçı Melih Kıraç Atatürk Kültür Merkezi’nin
tamamlanma süreciyle Almanya Dresden’de Hellerau tiyatro binası arasındaki eşleşmeleri
sorguladığı video çalışması üzerine kaleme aldığı bir denemeyi paylaşıyor.
Derginin Ajanda bölümünde sanatçı İz Öztat okudukları, izledikleri, takip ettikleri ve
dinledikleriyle konuk olurken, +İz bölümünde Bozlu Art Project’te devam eden “Hafıza
Sarayları” sergisini Hatice Utkan Özden, şehir ve mimari bağlamında ele alıyor.