Parahistoria

Tarihin Arka Planı

"… Büyük bir emeğin ürünü olan eserin adı Parahistoria oldu. Bu ad "para-" ve "historia" kelimelerinin birleşmesiyle oluşturuldu. "Para-" ön eki; "yanında, yakınında, ona karşı, onun tersine" anlamlarına gelen ????'dan gelir. Yunancada kendisini izleyen kelimeye birkaç farklı anlam yükleyebildiği halde, İngilizce ve Fransızca gibi çağdaş dillerde iki şekilde kelime türetir: Parapsikoloji'de olduğu gibi, "normal ve doğalın dışında" ve paramedikal, paramiliter kelimelerinde olduğu gibi "benzer ya da yardımcı" anlamlarını verir.

Öte yandan, Osmanlı'da XVI. yüzyıldan önce çıkarılan akçeden büyük gümüş sikkeleri belirtmek için kullanılan ve bugün "mal ve hizmetlerin fiyatını belirleyen değişim aracı ve değer ölçüsü" kavramını ifade eden "para" kelimesi de var. "Parça, ödül, bahşiş, hisse, para" anlamlarına gelen Farsça kökenli
"pâre" [????]'den türetilmiştir.

Bu arada, Beyoğlu'nun eski adı Pera'nın da aynı edattan geldiğini hatırlatalım. Historia ise "tarih, hikâye, mesele" gibi üç farklı anlam taşıyan Yunanca ???????'dan gelir. Bu durumda, PARAHİSTORİA kelimesine, tarihin arka planı ve yardımcı tarih anlamlarının yanısıra, doğrudan paranın tarihi gibi birçok anlam yakıştırabiliriz.

Sevgili dostum Osman Şenkul'un "Parahistoria" kitabının başlığını istediğiniz gibi yorumlayabilirsiniz. Her yakıştırmanızın gerçek payı olacağı kesin. Ama kitabı okurken; içinde Herodotos'un mübalağalarını, Evliya Çelebi'nin dedikodularını ve Ksenophon'un roman kurgusunu andıran pasajlar bulacak, ekonomi tarihinin arka sokaklarında keyifli bir gezintiye çıkacaksınız. "

Önsöz'den
-Ari Çokona-