Dünden Bugüne Aile, Kent ve Nufüs

Türkiye'nin 1980'lerden günümüze geçirdiği değişim sosyal, kültürel, iktisadi
ve tarihsel sonuçlar üretiyor. Toplumsal yaşamda bu değişimleri ve yarattıkları
etkiyi görmek mümkün. Ancak görüneni anlamak ve analiz edebilmek için alan
araştırmaları, veriler ve bu bilgilerin kullanılabileceği kapsamlı bir değerlendirme
çerçevesi ile tarihsel karşılaştırma imkânları da yaratmak gerekiyor. Ferhunde
Özbay'ın 30 yıllık bir dönemi kapsayan makalelerinin derlendiği Aile, Kent
ve Nüfus, yaşanan değişimi ve dönüşümü kavramak için bu imkânı sunuyor.
Özbay'ın çalışmalarında sınıf, cinsiyet, iktidar ve emek birarada tarihsel bir
perspektif içinde yer buluyor. 2015'te aramızdan ayrılan Ferhunde Özbay'ın,
her biri ayrıntılı çalışmalar ve alan araştırmalarıyla geliştirilmiş makaleleri, nüfus
sosyolojisini eleştirel demografiyi de içerecek şekilde ele alan perspektifleriyle
“hoca”nın literatüre katkısının da etraflı bir dökümünü sunuyor.
“Cumhuriyetin başından bu yana nüfus yapısındaki değişmeler, iktidarlar
tarafından, sosyal ve çoğunlukla da ekonomik kaygılarla bir sorun olarak
nitelendirildi. Çözüm yolları genellikle erkekleri, egemen kültürel grupları ve üst
sınıfları güçlendirme yönünde oldu. İktidarların nüfus ve sosyal yapı arasındaki
ilişkilerden çıkarak belirlediği “sorun” alanları buraya aldığım konulardan daha
kapsamlı. Refah hizmetlerinin yeniden oluşturulması süreci ve bu süreç içinde
benimsenen politikalar takip edildiğinde “nüfus mühendisliği”nin sınırsız ve
ürkütücü boyutlarını görmek ve bunları sergilemek için daha çok ve daha
yoğun emeğe gereksinim var. Bu kitapta sorduğum soruların ve yıllar içinde
aradığım cevapların, gitgide karmaşıklaşan iktidar tekniklerine karşı yapılacak
araştırmalara ilham vermesini umuyorum.”