Alfabe ve Matbuat Türkiye'de Alfabe Devrimi ve Matbuat Rejimi 1928- 1939

Türkiye’de 1 Kasım 1928’de kabul edilen Alfabe Devrimi, Arap harfli Türkçe yazı sistemine
oranla okumayı ve yazmayı kolaylaştırmasının yanı sıra, siyasal retoriğini Osmanlı
geçmişinden kopuş üzerinden tanımlayan Erken Cumhuriyet modernleşmesinin yeni yüzünü
oluşturdu. Yeni alfabeyle okuma yazma eğitimi seferberliğinde Millet Mektepleri, ülkede milli
matbuat kültürünün oluşturulmasında ise Matbuat Umum Müdürlüğü idaresinde 1934’te
yapılandırılan matbuat rejimi etkin rol oynadı.
Erken Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde matbuat rejimi, 1930’larda Avrupa, ABD ve
Sovyetler Birliği’nde yürütülen matbuat rejimlerindeki gibi siyasal iktidarların denetimine
giren resmi ve hususi yayımcılığı merkezi politikalarla şekillendirmesi ve kırsal bölgelere
ulaşabilen yayın faaliyetleriyle resmi modernleşme ideolojisini kitlelere benimsetmesi
açısından etkili bir kültür yönetimiydi. 1930’larda sosyalist, faşist veya liberal rejimlerin kitle
iletişiminde ve eğitim politikalarında etkin rol alan matbuat rejimlerinin ortak hedefi, resmi
modernleşme ideolojisini toplumsal kültüre dönüştürebilmekti.
Alfabe ve Matbuat, Erken Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde ulusun inşası söyleminin, alfabe
kitaplarından resmi propaganda yayınlarına uzanan geniş ölçekteki matbuat ürünleriyle
somutlaştırılmasının ve kitlelere aşılanmasının on yıllık siyasetini inceliyor. Yayın, Türkiye’de
milli yazılı kültürü belirleyen Alfabe Devrimi’nin ve milli matbuat kültürünü biçimlendiren
matbuat rejiminin gelişim süreçlerini, Türkiye’nin komşusu ve müttefiki olan siyasal rejimlerle
1920’li ve 1930’lu yıllarda kurduğu kültürel ilişkiler üzerinden karşılaştırarak ele almayı ve iki
dünya savaşı arasında Türkiye’deki uluslaşma siyasetinde öne çıkan milli matbuat kültürünü
yeniden okumayı öneriyor.